Metabolomic News Powered by Σημαντική μείωση επανεμφράγματος με τη χορήγηση εξατομικευμένης θεραπείας με βιταμίνη D: Αποτελέσματα της μελέτης TARGET-D Η διαχείριση ασθενών με εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο αποτελεί κλινική πρόκληση, καθώς ο κίνδυνος επανεμφράγματος παραμένει υψηλός παρά τις σύγχρονες θεραπευτικές παρεμβάσεις. Ένα συχνά υποτιμημένο ζήτημα σε αυτή την ομάδα ασθενών είναι η ανεπάρκεια βιταμίνης D, η οποία εμφανίζεται σε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά και ενδέχεται να επηρεάζει την καρδιομεταβολική λειτουργία. Παρότι η σχέση βιταμίνης D και καρδιαγγειακών συμβαμάτων έχει διερευνηθεί σε προηγούμενες μελέτες, τα αποτελέσματα παρέμεναν ασαφή λόγω της χορήγησης σταθερών, μη εξατομικευμένων δόσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, στη μελέτη TARGET-D αναδείχθηκε ότι η επίτευξη και διατήρηση επιπέδων βιταμίνης D3 στο εύρος 40–80 ng/mL μέσω εξατομικευμένης δοσολογίας συσχετίζεται με 52% χαμηλότερο κίνδυνο επανεμφράγματος μέσα σε περίπου τέσσερα έτη παρακολούθησης. Το αποτέλεσμα αυτό αποκτά βαρύτητα καθώς προηγούμενες τυχαιοποιημένες δοκιμές δεν είχαν δείξει όφελος, πιθανότατα επειδή δεν βασίζονταν στη μέτρηση των επιπέδων και την προσαρμογή των δόσεων. Η μελέτη κατέδειξε ότι η ανεπάρκεια είναι ευρέως διαδεδομένη: πάνω από το 85% των συμμετεχόντων ξεκίνησε με επίπεδα D3 κάτω από 40 ng/mL, επίπεδα που συχνά θεωρούνται "επαρκή" αλλά ενδέχεται να μην είναι ιδανικά για ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου. Η παρέμβαση περιελάμβανε εξατομικευμένη συμπλήρωση με τακτική αναπροσαρμογή της δόσης κάθε τρεις μήνες έως την επίτευξη του στόχου. Ενδεικτικά, σχεδόν οι μισοί συμμετέχοντες χρειάστηκαν πάνω από 5.000 IU ημερησίως, σημαντικά υψηλότερη δόση από τις κλασικές συστάσεις των 800 IU. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε ομάδα συνήθους φροντίδας και ομάδα θεραπείας. Η πρώτη δεν έλαβε καμία παρέμβαση σχετική με τη βιταμίνη D, ενώ η δεύτερη ακολούθησε εξατομικευμένο πρωτόκολλο μέχρι την επίτευξη επιπέδων άνω των 40 ng/mL και κατόπιν ετήσιο έλεγχο για ρύθμιση της δόσης. «Προηγούμενες κλινικές μελέτες για τη βιταμίνη D χορηγούσαν την ίδια δόση σε όλους τους συμμετέχοντες, χωρίς πρώτα να ελέγχουν τα επίπεδα στο αίμα», δήλωσε η Heidi T. May, κύρια ερευνήτρια της TARGET-D, επιδημιολόγος και καθηγήτρια έρευνας στο Intermountain Health στη Σολτ Λέικ Σίτι, στη Γιούτα. «Εμείς ακολουθήσαμε διαφορετική προσέγγιση: μετρήσαμε τα επίπεδα της βιταμίνης D κατά την ένταξη και καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης και προσαρμόσαμε τη δόση ώστε να διατηρηθούν στο εύρος 40–80 ng/mL». Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, τα ευρήματα χαρακτηρίζονται προκαταρκτικά. Δεν παρατηρήθηκε σημαντική επίδραση στην πιθανότητα θανάτου, εγκεφαλικού επεισοδίου ή νοσηλείας λόγω καρδιακής ανεπάρκειας. «Αυτά τα αποτελέσματα μπορούν να βελτιώσουν την κλινική πρακτική, ενισχύοντας τη σημασία της μέτρησης της βιταμίνης D και της εξατομικευμένης δοσολογίας», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια. «Ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους με καρδιοπάθεια να συζητήσουν με τους γιατρούς τους για τον έλεγχο της βιταμίνης D και την προσαρμογή της δόσης βάσει των ατομικών τους αναγκών». Heart attack risk halved in adults with heart disease taking tailored vitamin D doses American Heart Association Scientific Sessions 2025 Abstract 4382525. November 9, 2025 ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ Ο Περιορισμός Ζωικών και Κορεσμένων Λιπαρών δεν Συνδέεται με Μείωση του Κινδύνου Θανάτου από Καρδιαγγειακά ή Άλλα Αίτια Οι διατροφικές οδηγίες για τη μείωση των κορεσμένων λιπαρών βασίζονται εδώ και δεκαετίες στην υπόθεση ότι η κατανάλωσή τους αυξάνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Τα κορεσμένα λιπαρά βρίσκονται κυρίως σε ζωικές τροφές, όπως κόκκινο κρέας, βούτυρο και πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ υπάρχουν και σε φυτικά προϊόντα όπως το κακάο και το λάδι καρύδας. Ωστόσο, οι περισσότερες μελέτες που στηρίζουν αυτή τη σύσταση είναι παρατηρητικές και χρησιμοποιούν ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση των διατροφικών συνηθειών, χωρίς να μπορούν να αποδείξουν αιτιότητα. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο αναθεώρησαν την τεκμηρίωση μέσω μετα-ανάλυσης εννέα τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών με 13.532 συμμετέχοντες. Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά αίτια, στη συνολική θνησιμότητα, στο έμφραγμα του μυοκαρδίου και στα καρδιαγγειακά επεισόδια μεταξύ των ομάδων παρέμβασης και ελέγχου. Τα ευρήματα δείχνουν ότι με τα διαθέσιμα κλινικά δεδομένα δεν μπορεί να συστηθεί η μείωση των κορεσμένων λιπαρών για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων και της θνησιμότητας. Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μετα-ανάλυσης (αξιολόγηση κλινικών μελετών συνολικά) συμφωνούν με αυτά προηγούμενων μετα-αναλύσεων: “Δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των κορεσμένων λιπαρών στη διατροφή και του κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις ή του εμφράγματος του μυοκαρδίου.” (Valk., 2022) “Tα γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά, το μη επεξεργασμένο κρέας και η μαύρη σοκολάτα είναι τρόφιμα πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά με σύνθετη δομή, τα οποία δεν συνδέονται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Το σύνολο των διαθέσιμων επιστημονικών στοιχείων δεν υποστηρίζουν τον περιορισμό της κατανάλωσης αυτών των τροφίμων.” (Astrup, 2020) “Η διαθέσιμη τεκμηρίωση από καλά ελεγχόμενες τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές δείχνει ότι η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών κυρίως με ω-6 πολυακόρεστα λιπαρά είναι απίθανο να μειώσει τα καρδιακά επεισόδια, τη θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο ή τη συνολική θνησιμότητα. Η εικόνα οφέλους που είχε παρουσιαστεί σε παλαιότερες μετα-αναλύσεις οφείλεται στην ένταξη ανεπαρκώς ελεγχόμενων μελετών. Αυτά τα ευρήματα επηρεάζουν τις τρέχουσες διατροφικές συστάσεις.” (Hamley 2017, Nutrition Journal) “Η διαθέσιμη έως τώρα τεκμηρίωση δεν δείχνει σημαντική διαφορά στη συνολική θνησιμότητα ή στη θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο ως αποτέλεσμα των διατροφικών παρεμβάσεων στο λίπος. Οι υπάρχοντες κλινικές δοκιμές δεν υποστηρίζουν τις τρέχουσες διατροφικές οδηγίες για το λίπος.” (Harcombe 2016, Open Heart) Οι κατευθυντήριες οδηγίες για τη μείωση της πρόσληψης ζωικών και κορεσμένων λιπαρών δεν υποστηρίζονται πλέον από τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα. Η εφαρμογή οδηγίας μείωσης κορεσμένων λιπαρών συχνά αυξάνει την κατανάλωση υδατανθράκων και επεξεργασμένων τροφίμων, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Τα δεδομένα υπογραμμίζουν ότι η έμφαση πρέπει να δοθεί στην κατανάλωση μη επεξεργασμένων τροφών και στην αποφυγή επεξεργασμένων προϊόντων, ως μέρος ενός συνολικά υγιεινού τρόπου ζωής. Saturated Fat Restriction for Cardiovascular Disease Prevention: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Controlled Trials Satoru Yamada et al. JMA Journals 2025 ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΔΩ Επιπλέον βιβλιογραφία: Valk, R., Hammill, J., & Grip, J. (2022). Saturated fat: Villain and bogeyman in the development of cardiovascular disease? European Journal of Preventive Cardiology. Astrup, et al. Saturated Fats and Health: A Reassessment and Proposal for Food-Based Recommendations: JACC State-of-the-Art Review. Journal of the American College of Cardiology (2020). Hamley, S. The effect of replacing saturated fat with mostly n-6 polyunsaturated fat on coronary heart disease: a meta-analysis of randomised controlled trials. Nutr J. (2017). Harcombe et al. Evidence from randomised controlled trials does not support current dietary fat guidelines: a systematic review and meta-analysis. Open Heart. 2016. Πρόγραμμα ΕΚΠΑ: Μεταβολομική και Κλινική Εφαρμογή στα Αυτοάνοσα και Χρόνια Νοσήματα Το E-Learning του Kέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.) παρέχει τη δυνατότητα παρακολούθησης του νέου Προγράμματος Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης στο γνωστικό αντικείμενο: Μεταβολομική και Κλινική Εφαρμογή στα Αυτοάνοσα και Χρόνια Νοσήματα. Πληροφορίες προγράμματος • Απονέμεται πιστοποιητικό εξειδικευμένης επιμόρφωσης • Εξ’αποστάσεως μαθήματα • Διάρκεια: 3 μήνες (72 ώρες) Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με έναν πρακτικό οδηγό αξιολόγησης των εργαστηριακών αποτελεσμάτων μεταβολομικής, καθώς και κλινικά παραδείγματα, που θα δώσουν τις βάσεις για την ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων και τη διαμόρφωση της θεραπευτικής προσέγγισης. Μεταβολομική και Κλινική Εφαρμογή στα Αυτοάνοσα και Χρόνια Νοσήματα Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης ΕΚΠΑ Διάρκεια 3 μήνες (72 ώρες) ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΔΩ research@metabolomicmedicine.com Κουμπάρη 5, Πλατεία Κολωνακίου, 10674, Αθήνα